Organizacje, które świadomie inwestują w kulturę otwartości i transparentne procedury whistleblowingu, nie tylko spełniają wymogi regulacyjne, ale budują też silniejsze, odporniejsze struktury wewnętrzne. Przykład Community Health Network z USA pokazuje, że zlekceważenie wewnętrznych sygnałów ostrzegawczych może prowadzić do ogromnych strat finansowych i reputacyjnych.
Co wydarzyło się w Community Health Network?
Community Health Network (CHN), jedna z dużych sieci medycznych z siedzibą w Indianie, została zobowiązana do zapłaty łącznie ponad 500 milionów dolarów w ramach ugód związanych z naruszeniami ustawy o fałszywych roszczeniach (False Claims Act). Naruszenia dotyczyły m.in. zawyżonych wynagrodzeń dla lekarzy w zamian za kierowanie pacjentów do placówek CHN – co jest niezgodne z federalnym prawem Stark Law, regulującym konflikt interesów w opiece zdrowotnej.
Kluczową postacią w ujawnieniu skandalu był Thomas P. Fischer – były dyrektor operacyjny i finansowy CHN. Zamiast skorzystać z wewnętrznych procedur zgłaszania nieprawidłowości, Fischer zdecydował się na pozew jako sygnalista (whistleblower) w ramach tzw. mechanizmu qui tam, chronionego przez False Claims Act. Jego działania doprowadziły do kolejnej ugody w styczniu 2025 roku na kwotę 135 milionów dolarów.
Wcześniejsza ugoda z grudnia 2023 roku, opiewająca na 345 milionów dolarów, także dotyczyła naruszeń tych samych przepisów, potwierdzając skalę i długotrwałość nieprawidłowości.
Co zawiodło?
W przypadku Community Health Network nie zadziałał kluczowy mechanizm: skuteczny system zgłaszania nieprawidłowości wewnątrz organizacji. Gdyby firma stworzyła bezpieczne i zaufane kanały komunikacji dla pracowników, a kultura organizacyjna wspierała otwartość i odpowiedzialność, sygnały o naruszeniach mogłyby zostać zidentyfikowane i skorygowane znacznie wcześniej – zanim doszło do wieloletnich nadużyć i kosztownych ugód.
Zamiast tego, były członek najwyższego kierownictwa sięgnął po narzędzia prawne dostępne publicznie, a sprawa trafiła do opinii publicznej i mediów. To spowodowało nie tylko ogromne koszty finansowe, ale także naruszyło wizerunek organizacji w oczach pacjentów, partnerów i regulatorów.
Czym jest whistleblowing i kim jest sygnalista?
Whistleblower (sygnalista) to osoba – zazwyczaj pracownik – która informuje o potencjalnych nieprawidłowościach, nadużyciach lub naruszeniach prawa wewnątrz organizacji. Może to dotyczyć korupcji, konfliktu interesów, nieuczciwego raportowania, nadużyć w zakresie opieki nad klientami lub – jak w przypadku CHN – niewłaściwych praktyk w systemie opieki zdrowotnej.
Sygnaliści pełnią kluczową rolę w zapobieganiu poważnym kryzysom – są pierwszym ogniwem w łańcuchu wczesnego ostrzegania. Ich informacje pozwalają organizacjom reagować zanim sprawy trafią do regulatorów, mediów czy sądów.
Jak zbudować skuteczny system whistleblowingu?
Organizacje, które chcą chronić się przed przypadkami podobnymi do Community Health Network, powinny zadbać o trzy filary skutecznego systemu:
Bezpieczne i anonimowe kanały zgłoszeń – umożliwiające pracownikom sygnalizowanie nieprawidłowości bez ryzyka odwetu.
Ochrona przed działaniami odwetowymi – gwarantowana formalnie i realnie egzekwowana.
Kultura organizacyjna wspierająca otwartość – w której zgłaszanie problemów postrzegane jest jako lojalność wobec firmy, a nie zdrada.
Tylko w takim środowisku sygnalista zdecyduje się zaufać pracodawcy, zamiast uciekać się do zewnętrznych procedur prawnych czy kontaktów z mediami.
Biznesowy wymiar whistleblowingu
Nieprawidłowości wykryte przez sygnalistów mogą mieć poważne konsekwencje, ale właściwie zarządzane zgłoszenia to ogromna szansa – na uniknięcie kar, odzyskanie zaufania, a często nawet na poprawę efektywności i przejrzystości wewnętrznych procesów.
Przypadek Community Health Network stanowi wyraźne przypomnienie, że ignorowanie głosów z wnętrza firmy może kosztować setki milionów dolarów i lata odbudowy reputacji. Tymczasem stworzenie i utrzymanie skutecznego systemu whistleblowingu to inwestycja, która zwraca się w postaci mniejszego ryzyka, większego zaufania i stabilniejszego modelu zarządzania.
Rozważ poważnie swoją sytuację
Whistleblowing nie jest dziś dodatkiem do systemu compliance – jest jego fundamentem. Pracownicy to najlepsze źródło wiedzy o tym, co dzieje się wewnątrz firmy. Zamiast obawiać się sygnalistów, organizacje powinny ułatwiać im mówienie, wspierać ich w działaniu i reagować na ich głos.
Community Health Network zapłaciła wysoką cenę za to, że nie posłuchała wcześniej. Davidson Consulting oferuje swoim klientom pełną obsługę zgłoszeń sygnalistów. Umów się z nami i sprawdź jak zwiększyć odporność Twojej firmy.